In september 2014 is een groep Europese onderzoekers uit het Recare –project op bezoek geweest bij HOEDuurzaam om het gebied te bekijken. We waren bij de VITENS om de relatie tussen bodemgebruik en drinkwaterwinning te benaderukken en zijn al fietsend bij Jan Stokkers terecht gekomen om de onderzoekers uit de verschillende landen zijn bedrijf te tonen, en om met hem van gedachten wisselen over maatregelen, de invloed van beleid en over de keuzes die hij maakte op zijn bedrijf om de dalende organische stofgehalten tegen te gaan.

Half maart waren de Alterra-onderzoekers op bezoek bij de Italiaanse collega's, die binnen het Recare project ook met boeren op zoek gaan naar maatregelen om de organische stof gehalten te verhogen. Veel gelijkenis, maar zeker ook verschillen. De boeren in de Veneto-regio die meedoen in het project hebben grote bedrijven, de bedrijven liggen in de Po-vlakte dus de bodems zijn rijker aan leem en klei, het grondwater is ondieper en het grootste verschil is dat er in deze regio nauwelijks veehouderij is en daarmee ook geen mest beschikbaar is. Ze werken alleen met kunstmest en daar loopt het organische stofgehalte dus flink terug.

 

Tractor ploughing arable field in Veneto Region, ItalyTractor ploughing arable field in Veneto Region, Italy

Discussion of Italian farmers with researchers

Photos: Annemieke Smit (Alterra)

We hebben een bedrijf bezocht van 1300 ha groot, waarvan een groot deel in de lagune lag waar ze vissen kweken. Daarnaast was er akkerbouw op 700 ha en een areaal van 200 ha waar stroken met mais werden afgewisseld werden met stroken populieren. Dat was heel lang goed gegaan, maar nu werden de populieren zo hoog, dat de mais het niet goed meer doet. Toch laten ze de bomen wel staan, dit deel van het bedrijf is aangewezen als een EVA (ecologisch waardevol gebied, zoals bepaald in het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid van de EU).

Populars and intercrop

 

 

 

 

 

 

 

In het akkerbouwbedrijf probeerden ze ook het organische stofgehalte te verhogen. Hier werd een combinatie van
weinig ploegen en groenbemesters (gerst of gras) toegepast. In de regio bij Venetië krijgen de boeren subsidie (€400 per ha) voor het niet ploegen van de akkers, maar ze vonden de effecten zo veelbelovend dat ze ook op de percelen waar een rotatie met suikerbieten voorkomt zoveel mogelijk vanggewassen/groenbemesters toepassen en zo min mogelijk ploegen.

Maize field with cover cropConventional arable field (left) and fiel with cover crop (right)

Een derde maatregel, die nog in de experimentele fase verkeert, is het toepassen van Biochar. Dat is een vorm van houtskool, die zeer slecht afbreekt en daardoor lang in de bodem aanwezig blijft. De toepassing en de effecten van biochar worden in de wetenschap nog heel tegenstrijdig beschreven.

Het was voor ons heel interessant om te zien hoe boeren op zo'n totaal ander bedrijf en een heel ander landschap met dezelfde problemen kampen als de boeren in Haarlo-Olde Eibergen. Hoe ze met deels heel verschillende maatregelen aan de gang zijn gegaan. Wij hebben tijdens de Recare bijeenkomst natuurlijk ook uitvoerig verteld over hoe jullie bezig zijn.